Najbardziej nieoficjalna strona o Sandomierzu

strona główna     

 
 

 

   
     
 
  Zabytki: Katedra
 
     
          Na skraju wzgórza Kolegiackiego dziś zwanego Katedralnym za czasów Mieszka I wznosiła się drewniana świątynia (962-992). Pierwszą wzmiankę o kościele Najświętszej Maryi Panny znajdziemy
w bulli papieża Eugeniusza III z r. 1148 która dotyczy świątyni romańskiej z roku ok. 1120 wybudowanej
z polecenia Bolesława Krzywoustego. W roku 1184 za panowania Kazimierza Sprawiedliwego dokonano uroczystej konsekracji kościoła i wyniesienia go do stopnia kolegiaty. Romańska kolegiata wybudowana była z białych ciosów kamiennych i posiadała drewniany strop.
W czasie napadów miasta przez Tatarów w 1241 roku została ograbiona, zaś w czasie drugiego najazdu w 1260 r. Tatarzy zdobyli miasto i wymordowali mieszkańców, chroniących się w murach kolegiaty.
 
     
 

 

   
   
       
     
          Zburzona świątynia została odbudowana. Gotycka świątynia wybudowana została z cegły
i zdobiona kamiennymi detalami. Dzięki opiece monarchów i dostojników kościelnych świątynia przeżywała swój rozkwit i otrzymywała przywileje. Wielokrotnie gościł tu król Władysław Jagiełło. W początku XV w.
Od strony południowej dobudowano kaplicę mansjonarzy z zakrystią. Do połowy XVII wieku układ przestrzenny kościoła nie zmienił się.

        W czasie działań wojennych w 1656 roku pożar zniszczył nie tylko znaczną ilość domów, lecz także
dach kościoła, zachodnie szczyty oraz znaczną część sklepienia prezbiterium. Przystąpiono do remontu kolegiaty. Wówczas zmieniono dach na dwuspadowy, którego budowę zakończono w 1663 roku.
 
     
 

 

   
   
       
     
          W latach 1670 – 74 dobudowano kruchtę z kolumnowym portalem i wzniesiono pilastrowy szczyt
z niskimi wieżyczkami. W roku 1712 zmieniono dach ceramiczny na miedziany. Działania wojenne w 1809 roku w pobliżu Sandomierza, częściowo uszkodziły kolegiatę. W 1818r. kolegiatę NMP bullą Piusa VII, podniesiono do godności katedry, zaś kapituła kolegiacka została przekształcona w katedralną.
W roku 1828 kościół otynkowano. W latach 1886 – 1889 tynki zdjęto odsłaniając gotycki wątek ceglany. W roku 1960 papież Jan XXIII wyniósł świątynię do godności bazyliki mniejszej.
 
     
 

 

   
   
       
     
          Freski sandomierskie znajdujące się w Katedrze ufundowane prze Władysława Jagiełłę ok. roku 1420
wyróżniają się bogactwem ikonograficznym i są jednym z najcenniejszych przykładów monumentalnego
malarstwa średniowiecznego.
Za głównego twórcę fresków należy uznać popa Hayala, osiadłego po 1426 roku w Przemyślu.
 
     
 

 

 
 
 
     
  zabytki:    
   
 
   
  zobacz także:    
 
Strona Bazyliki Katedralnej: www.katedra.sandomierz.org
Galeria Katedralna: www.katedra.sandomierz.org/galeria/
   
     www.sandomierz.net

copyright © 2000 - 2006 cbr